Sağlamlaştırma

• Zemin sağlamlaştırma
• Taşıyıcı Sistemin Sağlamlaştırılması
• Kullanılan malzemenin sağlamlaştırılması olarak ele alınabilir.

a)Ahşap Malzemenin Sağlamlaştırılması;

Ahşap Malzemenin Bozulma Nedenleri

Ahşap malzemenin tahrip olma nedenlerini iç ve dış nedenler olarak iki grupta inceleyebiliriz. Yapının konumundan kaynaklanan iklim (iklim-nem ilişkisi), topoğrafı konum, zemin koşulları gibi neden olabilir. Projelendirme ve strüktür sistemi hataları, uygun olmayan malzeme kullanımı, yanlış yapı malzemesi seçimi uygulama ve işçilik hataları ya da yine tahribatı hataları da yine tahribatı hızlandıran faktörlerdir. Ahşabı yumuşatarak zararlı organizmaların oluşmasına ortam hazırlar. Rutubetli ortamlarda ahşap malzemede bakteri, mantar oluşumuna bağlı çürümeler, renk değişikliği, ıslaklık, birbirine dik çatlaklar vb. görülebilir.Hava ve neminde etkisiyle ahşap bünyesine aldığı rutubeti kuruyarak geri verecek. Genleşip büzülecektir. Bu da malzemede çatlama, yarılma gibi bünyesel deformasyonlara neden olacaktır. Çalışma sonucu oluşan boyutsal değişimler de yan yana gelmiş parçalar arasında boşluklara, yapı elemanlarının şekli değiştirmesi gibi kusurlara neden olur. Bunları önlemenin yolu ahşabın önce kuru veya ortam rutubetinde saklanmasından geçer.

Ahşap güneşin etkisiyle kararmaya başlar, suyun etkisiyle de ahşabın dokusu gri, lifli ve dayanıksız hale gelir. Yüzde kabarma, çatlama, dökülmeler olmaktadır. Asitler ve bazlar da ahşabın yumuşamasına, sürekli temas halinde ise dokusunun bozulmasına neden olurlar. Ahşap yapılarda strüktürel amaçla kullanılan demir malzemeler de ahşap malzeme üzerinde koyu lacivert ve siyah renkli lekelenme daha fazla olur. Ahşap malzemenin sağlamlaştırılması esnasında böcek ve mantara karşı gerekli tedbirler alınmalıdır.

Restorasyonlarda ana ilke olabildiğince özgün parçanın yerinde bırakılmasıdır. Yerinde duran ahşap böcek ilacı ile ilaçlanmalıdır. Yapıya ve ona uyumlu mantar ilacı ile ilaçlanmalıdır. Yapıya yeni girecek ahşap emprenye edilmelidir. Emprenye edilen ahşap çürümüze, korozyona uğramaz, hava şartlarından, böcek ve mantarlardan etkilenmez. Zamanla eğilip bükülmez ve üzerinde çatlaklar meydana gelmez. Özellikle yerinde kalacak ahşaba püskürtme ve fırça yoluyla emprenye yapılabilir. Ancak bu yüzeysel bir işlem olup malzemenin derinliklerine nüfuz etmez.

Yangın da ahşap malzemesi için büyük bir tehlikedir. Ateşe karşı koruyucu olarak kullanılan malzemeler kesinlikle ahşabı yakmaz hale getirmez. Yalnızca malzemeyi geç tutuşur hale getirmeyi ve yayılmasını geciktirmeyi sağlar.
Ahşabın yangına karşı korumasını sağlayan maddeler yüzeye fırça ile sürülmekte ya da püskürtülmektedir.

b) Taşıyıcı Sistemin sağlamlaştırılması;

Yapının taşıyıcı sistemin gözden geçirilip zayıf noktaların tespit edilmesi ve uygun çözümler saptanması gereklidir. Ahşap iskeletli yapılarda bağlantıların sağlam olup olmadığı araştırılır. Günümüzde teknolojinin sağladığı tekniklerle ankraj, temel genişletme, sağlam zemine inen kazık temeller, enjeksiyon gibi metotlarla strüktürel sağlamlaştırma işlemleri eskiye göre daha kolay yapılabilmektedir.

Taşıyıcı sistemin sağlamlaştırılmasında yapının durumuna uygun olarak;
• Kesit genişletme / Mantolama
• Destekleme / Payandalama
• Çemberleme – Bağlantı ve Gergi çubukları uygulamaları yapılabilir.

Bunlardan başka binanın mevcut durumun sağlamlaştırılması yapılması gereken ilk çalışmalardandır.
Yapısal bozulmalardan binaya en çok zarar verenlerin giderilmesi gerekir. Bu bağlamda çevre, çatı, drenaj sistemi ve yapıdaki ıslak hacimlerin uygun detay çözümleri yapılmalı ve eğer nem problemi varsa bu kontrol altına alınmalıdır.
Zeminden yükselen nem, çatıdan sızan sular sonucu taşıyıcı öğelerdeki kaplamalarda bozulmalar olup olmadığı incelenmelidir. Kapalı mekanlarda küf ve mantarlar gelişeceğinden, çatı aralarına, bodrumlara havalanma olanağı sağlanmalıdır. Yeni bozulmaları önleyecek tedbirler alınmalıdır.